شيخ طبرسي (ره) با سند
خود از تفسير منسوب به امام حسن عسگري عليه السّلام از حضرت امام رضا عليه السّلام از حضرت امام زين العابدين عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمودند«اگر مردي را ببينيد كه طريقه و روش او نيكوست و گفتار خود را آهسته و آرام نموده و سخن خود را ضعيف و ملايم نشان دهد و در كارها و حركاتش خود را خاضع و فروتن جلوه دهد، فوراً به او گرايش پيدا نكنيد! دست نگاه داريد، توقّف كنيد كه شما را گول نزند! زيرا چه بسيار كساني هستند كه به علّت سُستي نيّت و پستي هويّت و ترسو بودن دلشان از رسيدن به دنيا و ارتكاب كارهاي حرام عاجز مانده‌اند
و بدين جهت دين را دام وصول به دنيا و وسيله صيدِ وصول به مادّيّات و شهوات قرار ميدهند، مردم را به ظاهر آراسته خود مي‌فريبند و چنانچه به چيز حرامي دست يابند با تمام مشقّت و تكلّف خود را بدان ميرسانند و دست مي‌آلايند. و اگر ديدند كه آن مرد از مال حرام اجتناب ميورزد و دست بدان نمي‌آلايد، پس باز صبر كنيد! و در گرايش به اومبادرت نكنيد كه شما را فريب ندهد
ص 320
چون خواسته‌ها و تمايلات نفساني مردم مختلف است، زيرا كه چه بسياري از مردم از به دست آوردن مال حرام گر چه فراوان باشد دوري ميكنند، وليكن ارادۀ خود را از راه زنا و اعمال شنيعه باز نمي‌دارند، و نفس خود را بر ورود بر يك زن زشت كَريه المنظَر فرود آورده و از راه حرام با او آميزش ميكنند
و اگر آن مرد را چنين يافتيد كه از اين عمل زشت هم دوري ميكند، باز شكيبا باشيد! و در گرايش به او شتاب نكنيد، كه مبادا شما را گول زند! تا خوب بنگريد كه گِرهِ و بستگي عقلاني او چطور است و مركز تصميم گيري تفكيري او چگونه است، چون بسياري از مردم هستند كه از روي آوردن به دنيا و ارتكاب مُحرّمات و وصول به اموال حرام و اعمال آميزشي جنسي خودداري نموده و عفّت به خرج ميدهند، وليكن داراي عقل متين و فكري استوار نيستند
و بنابراين مفسدۀ كارهائي را كه انجام ميدهند بيش از مصلحت آنست، چون بر پايه جهالتي كه دارند مفسده‌اي مي‌آفرينند بيشتر از مصلحتي كه پديدۀ عقل و درايتشان است
و اگر عقل او را نيز متين و استوار يافتيد! باز زود اقدام بر پيروي و تبعيّت نكنيد! تا آنكه او را بنگريد كه آيا با هواي نفس خود متحّد شده و عليه عقلش قيام كرده است، و يا آنكه با عقلش متّحد شده و با هم عليه هواي نفس امّاره به پا خاسته‌اند. و ديگر ببينيد كه آيا نسبت به رياست‌های باطله دنيويّه اشتياق و رغبت دارد، يا آنكه بي‌رغبت و ميل است، چون در ميان تودۀ مردم افرادي يافت ميشوند كه هم دنيا
ص 321
و هم آخرت، هر دو باخته‌اند؛ دنيا را براي وصول به دنيا ترك گفته‌اند و پنداشته‌اند كه لذّت رياست‌های
باطل از لذّت اموال حرام و نعمت‌هاي مباح و حلال بيشتر است، و بنابراين براي نيل به رياست‌های باطل از همه اينها گذشتهاندو اگر به آنها گفته شود: از خدا بپرهيز! مقام خودخواهي و عزّت كاذب او را به گناه ميكشد پس جهنّم براي او بس است و حقّاً بد محلّ آرامشي است. اين چنين فردي چون آدم يك چشمي، پيوسته در امور بدون بصيرت و درايت است و اوّلين گامي كه به باطل بردارد، او را به آخرين مراتب خُسران و زيان ميكشاند
و پس از آنكه نميتواند به منويّات خود برسد، پروردگارش او را در طغيان و سركشيِ ممتدّ ميبرد؛ و در اين صورت آنچه را كه خدا حرام كرده است حلال ميشمرد و آنچه را كه خدا حلال كرده است حرام ميشمرد. و اگر رياست باطلش كه به دنبالش ميرود و براي وصول به آن خود را به مهالك انداخته و به شقاوت رسانده است سالم بماند، باكي در از بين رفتن دينش ندارد؛ پس اين افراد كساني هستند كه خدا بر آنها غضب نموده و به آنان صَلاي دورباش زده و عذاب ذلّت آميز و تحقير انگيز برايشان مهيّا ساخته است
وليكن مرد، تمام مرد، نيكو مرد آن كسيست كه هواي نفس و در خواست خود را تابع امر خدا نموده است و قواي خود را در راه رضاي خدا مبذول داشته است؛ و ذلّت را با وجود داشتن حقّ، به عزّت أبديّه نزديكتر مي‌يابد از عزّتي كه با باطل به دست مي‌آيد و به يقين ميداند كه گرفتاري‌هاي
ص 322
كم و ناچيز دنيا كه براي رضاي خدا آنها را تحمّل ميكند، او را بدوام نعمت‌هاي ابديّه خداوند در بهشتي كه خرابي و فناء و نيستي ندارد خواهد رسانيد. و نيز ميداند كه اگر از هواي نفس امّارۀ خود پيروي كند، بسياري خوشي‌هائي كه در دنيا ميبرد او را به عذاب ابديّه خداوند كه زوال و انقطاع ندارد خواهد كشانيد
پس بنابراين بدانيد كه مرد تمام عيار چنين مردي است، مرد نيكو و پسنديده و استوار چنين مردي است؛ پس حتماً به او تمسّك كنيد! و به رويّه و منهاج و سيرۀ او اقتدا نمائيد! و بوسيله او بسوي پروردگارتان متوسّل شويد! چون درخواست و دعاي او ردّ نميشود و طلب و خواهش او دچار حِرمان نمي‌گردد
posted by kooshali at
۱۱:۵۰ قبل‌ازظهر
